Με την ΑΠ 282/2022 το ακυρωτικό δικαστήριο επιλαμβάνεται ενός ζητήματος το οποίο, κάποιες φορές, προκύπτει εκ παραδρομής του γραμματέα που συντάσσει το προοίμιο και τα τυπικά στοιχεία της απόφασης, αλλά και του προεδρεύοντος ο οποίος κατά τη θεώρηση έχει την τελική ευθύνη για τη σύνταξη των πρακτικών της ποινικής απόφασης. Το ζήτημα αυτό είναι η καταχώριση της πρότασης του εισαγγελέα για όλα τα αιτήματα και ζητήματα που ενσκήπτουν στην ποινική ακροαματική διαδικασία.
Σχετικές διατάξεις : «Κατά τη διάταξη του άρθρου 30 παρ. 2 Κ.Ποιν.Δ., “καμία απόφαση ή ποινική διαταγή ποινικού δικαστηρίου σε δημόσια συνεδρίαση ή σε συμβούλιο και καμία διάταξη ανακριτή δεν έχουν κύρος, αν δεν ακουστεί προηγουμένως ο εισαγγελέας”. Κατά δε τις διατάξεις του άρθρου 138 παρ.1 και 2 του ίδιου Κώδικα, “πριν από κάθε απόφαση ή διάταξη του δικαστή που εκδίδεται κατά τη διαδικασία στο ακροατήριο παίρνουν τον λόγο σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου ο εισαγγελέας, καθώς και οι παρόντες διάδικοι…Η παράβαση της προηγουμένης παραγράφου συνεπάγεται την ακυρότητα της απόφασης, του βουλεύματος και της διάταξης”. Περαιτέρω, κατά τη διάταξη του άρθρου 367 παρ. 1 του αυτού Κώδικα, “όταν τελειώσει η αποδεικτική διαδικασία, εκείνος που διευθύνει τη συζήτηση δίνει τον λόγο στον εισαγγελέα ή στους εισαγγελείς, έπειτα στον πολιτικώς ενάγοντα…”. Σύμφωνα με τις παραπάνω διατάξεις, πρέπει να δίνεται ο λόγος στον εισαγγελέα της έδρας, για να προτείνει επί της ενοχής ή μη του κατηγορουμένου, με ποινή ακυρότητας της διαδικασίας. Η πρόταση, όμως, του εισαγγελέα επί της κατηγορίας στο τέλος, μετά το πέρας της αποδεικτικής διαδικασίας, όταν ζητεί την ενοχή του κατηγορουμένου, εμπεριέχει οπωσδήποτε και την πρότασή του για απόρριψη των τυχόν αυτοτελών ισχυρισμών, που έχει προβάλει ο κατηγορούμενος και, κατά συνέπεια, η παράλειψη του εισαγγελέα να προτείνει ειδικώς επί των προβληθέντων αυτοτελών ισχυρισμών του κατηγορουμένου καλύπτεται με τη συνολική του πρόταση επί της ενοχής και δεν δημιουργείται καμία ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο, κατά τα άρθρα 170, 171 και 510 παρ. 1 στοιχ. Α του Κ.Ποιν.Δ. (ΑΠ 814/2017, 205/2015)».
Ένδικη υπόθεση: «Στην προκειμένη περίπτωση, από την επιτρεπτή επισκόπηση των πρακτικών της προσβαλλόμενης αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων Αθηνών, προκύπτει ότι η αναιρεσείουσα-κατηγορούμενη είχε προβάλει στην αρχή της διαδικασίας εγγράφως και είχε αναπτύξει και προφορικά, διά του συνηγόρου της, τους ισχυρισμούς, που συνίστανται συνοπτικά αφενός μεν στο ότι στο επίδικο τροχαίο θανατηφόρο ατύχημα υπάρχει αδυναμία οποιουδήποτε μέσου οδηγού να αντιδράσει έγκαιρα στο περιστατικό, αφετέρου δε ότι ελλείπει η αιτιώδης συνάφεια ανάμεσα στην πρόκληση του επιδίκου τροχαίου θανατηφόρου ατυχήματος και της ύπαρξης αλκοόλ στο αίμα της. Από τα ίδια πρακτικά προκύπτει, ότι ο Εισαγγελέας, αφού έλαβε τον λόγο, επιφυλάχθηκε να προτείνει επί των εν λόγω ισχυρισμών μετά το πέρας της αποδεικτικής διαδικασίας και, στη συνέχεια, μετά το πέρας της αποδεικτικής διαδικασίας, δόθηκε ο λόγος σ` αυτόν (Εισαγγελέα της έδρας), ο οποίος “ανέπτυξε την κατηγορία και πρότεινε την απαλλαγή της κατηγορουμένης για την πράξη της οδήγησης υπό την επήρεια τοξικών ουσιών και την ενοχή της για τις πράξεις της ανθρωποκτονίας από αμέλεια και της οδήγησης υπό την επήρεια οινοπνεύματος, όπως κατηγορείται”. Η πρόταση αυτή του Εισαγγελέα της έδρας επί της ενοχής, εμπεριέχει και πρόταση απορρίψεως των ως άνω προβληθέντων ισχυρισμών του κατηγορουμένου ανεξάρτητα από τη φύση τους ως αυτοτελών ή μη και, ως εκ τούτου, δεν δημιουργήθηκε απόλυτη ακυρότητα. Επομένως, ο σχετικός, από το άρθρο 510 παρ.1 στοιχ. Α’ Κ.Ποιν.Δ., πρώτος λόγος της κρινομένης αιτήσεως αναιρέσεως, για απόλυτη ακυρότητα, συνισταμένη στο ότι το Τριμελές Εφετείο απέρριψε τους ως άνω ισχυρισμούς χωρίς προηγουμένως να έχει προτείνει επ’ αυτών ο Εισαγγελέας, είναι αβάσιμος».
Η λύση που προκρίνει η ως άνω απόφαση έχει παγιωθεί στη νομολογία του Αρείου Πάγου.
* Ο κ. Δημήτριος Βαρελάς είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Διδάσκων στο Φροντιστήριο της Νομικής Βιβλιοθήκης.
Δείτε τα τμήματα προετοιμασίας για τις εξετάσεις της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών εδώ