1.- Περιουσιακή συνέπεια της κήρυξης σε πτώχευση, ως προς τον οφειλέτη, είναι η πτωχευτική απαλλοτρίωση (αρ. 17παρ1 ΠτΚ) δηλ. η δέσμευση της περιουσίας του οφειλέτη όπως αυτή υφίσταται κατά τη κήρυξη της πτώχευσης (πτωχευτική περιουσία αρ. 16παρ1) και η ανάθεση αυτοδικαίως της διοίκησης αυτής στον διαχειριστή αφερεγγυότητας. Δικονομική συνέπεια της πτωχευτικής απαλλοτρίωσης είναι ότι ο οφειλέτης κατά κανόνα δεν νομιμοποιείται ενεργητικά/παθητικά στις δίκες που αφορούν την πτωχευτική περιουσία αρ.17παρ4 ΠτΚ. Παρίσταται για τον οφειλέτη o διαχειριστής αφερεγγυότητας ως μη δικαιούχος, μη υπόχρεος διάδικος, σύμφωνα με αρ. 62 ΚΠολΔ. Ο οφειλέτης δικαιούται σε πρόσθετη παρέμβαση. Βάρος απόδειξης της κατάστασης πτώχευσης και των συνεπειών της και αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο.
2.- Αναστολή των ατομικών διώξεων των πιστωτών. Σύμφωνα με αρ. 25παρ1 ΠτΚ η νομική κατάσταση της πτώχευσης έχει ως συνέπεια –μεταξύ άλλων–, ως προς τους πιστωτές, την αυτοδίκαιη αναστολή των ατομικών διώξεων των πτωχευτικών δανειστών του οφειλέτη (πτωχού) που δεν έχουν ειδικό προνόμιο και αφορούν την πτωχευτική περιουσία. Ιδίως απαγορεύεται η έναρξη ή συνέχιση της αναγκαστικής εκτέλεσης, η άσκηση αναγνωριστικών ή καταψηφιστικών αγωγών, η συνέχιση των δικών επ’ αυτών, η άσκηση ή εκδίκαση ένδικων μέσων, η έκδοση πράξεων διοικητικής ή φορολογικής φύσεως, ή η εκτέλεσή τους σε στοιχεία της πτωχευτικής περιουσίας. Το γεγονός της πτώχευσης και οι συνέπειές της λαμβάνονται και αυτεπάγγελτα υπόψη από το Δικαστήριο. Σύμφωνα με αρ. 25παρ2 ΠτΚ είναι απόλυτα άκυρες οι δικονομικές πράξεις όπως, η κατάθεση, επίδοση καταψηφιστικής ή αναγνωριστικής αγωγής καθώς και απαράδεκτη η συζήτηση αυτών (θεωρείται ότι η αγωγή δεν ασκήθηκε ή κηρύσσεται απαράδεκτη η συζήτηση αυτής ΕφΘεσ 2419/2010 ΕπισκΕΔ 2010.237, ΕφΑθ 3575/2010 ΔΕΕ 2010.1307, ΕιρΑθ 1154/2015 ΝΟΜΟΣ). Σύμφωνα με αρ. 89 επ ΠτΚ ο πιστωτής θα πρέπει να ακολουθήσει την πτωχευτική διαδικασία της εξέλεγξης των πιστώσεων που αρχίζει με την κατάθεση εμπρόθεσμα αναγγελίας της απαίτησής του που αφορά κεφάλαιο και τόκους μέχρι την κήρυξη της πτώχευσης. Σύμφωνα με αρ. 94, 95 ΠτΚ, κατά τη διαδικασία των επαληθεύσεων που έπεται της αναγγελίας, η αναγγελία του πιστωτή μπορεί να αμφισβητηθεί από τον οφειλέτη (αντιρρήσεις κατ’ αρ. 95 ΠτΚ) . Οι αντιρρήσεις του οφειλέτη κατά την πτωχευτική διαδικασία των επαληθεύσεων θα εισαχθούν να δικαστούν οριστικά από το πτωχευτικό δικαστήριο αρ. 95παρ2 ΠτΚ (Πολ Πρωτ. εκουσία δικαιοδοσία).
3.- Οφειλέτες εις ολόκληρον. Σύμφωνα με αρ. 27 ΠτΚ προβλέπεται ότι (27παρ1) επί οφειλής εις ολόκληρον ο πιστωτής έχει δικαίωμα, εάν κηρυχθεί σε πτώχευση τουλάχιστον ένας από τους συνοφειλέτες, να απαιτήσει από κάθε συνοφειλέτη την πλήρη ικανοποίηση της απαίτησής του, εάν αυτή κατέστη απαιτητή κατά την πραγματική λήξη της. Η πτώχευση δηλ. δεν επηρεάζει την ευθύνη των εις ολόκληρον συνοφειλετών και των εγγυητών. Σε περίπτωση υπερκάλυψης της απαίτησης, ο πιστωτής αποδίδει το επιπλέον σε εκείνον τον συνοφειλέτη που θα είχε δικαίωμα αναγωγής κατά των άλλων. Επίσης, συνοφειλέτης εις ολόκληρον και εγγυητής δεν μπορούν να συμμετάσχουν στην πτώχευση συνοφειλέτη ή πρωτοφειλέτη αντίστοιχα, με βάση απαίτηση που θα αποκτούσαν στο μέλλον λόγω ικανοποίησης από αυτούς του πιστωτή, εκτός αν ο πιστωτής αυτός δεν έχει αναγγείλει την απαίτησή του (αρ. 27παρ2).
4.- Παύση τοκογονίας (τοκοφορίας). Σύμφωνα με αρ. 24 ΠτΚ προβλέπεται ότι (αρ. 24παρ1), από την κήρυξη της πτώχευσης οι απαιτήσεις των πιστωτών που δεν είναι εξασφαλισμένες με ειδικό προνόμιο ή εμπράγματο δικαίωμα παύουν να παράγουν νόμιμους ή συμβατικούς τόκους. Η παύση της τοκογονίας δεν ισχύει για τους συνοφειλέτες και τους εγγυητές (αρ. 24παρ2). Το κατά τα άρθρα 107 επ. σχέδιο αναδιοργάνωσης μπορεί να έχει ως περιεχόμενο και την καταβολή, ολική ή μερική, των τόκων που έπαυσαν να παράγονται λόγω κήρυξης της πτώχευσης.
* Ο κ. Αθανάσιος Πολυχρονόπουλος είναι Δικηγόρος στον ΑΠ, MSc, Διδάσκων στο Φροντιστήριο της Νομικής Βιβλιοθήκης.
Δείτε τα τμήματα προετοιμασίας για τις εξετάσεις της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών εδώ