Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 707 ΚΠολΔ, το Δικαστήριο δικαιούται να διατάξει ως ασφαλιστικό μέτρο τη συντηρητική κατάσχεση όλων γενικά των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, είτε βρίσκονται στα χέρια του είτε στα χέρια τρίτου, κατά δε τη διάταξη του άρθρου 1022 ΚΠολΔ, κατάσχεση μπορεί να γίνει και σε περιουσιακά δικαιώματα εκείνου κατά του οποίου στρέφεται η εκτέλεση, τα οποία δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο κατάσχεσης κατά τη διαδικασία, των άρθρων 953 παρ. 1. και 2, 982 και 992 ΚΠολΔ, ιδίως σε δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, ευρεσιτεχνίας, εκμετάλλευσης κινηματογραφικών ταινιών, σε απαιτήσεις κατά τρίτων εξαρτώμενες από αντιπαροχή, εφόσον κατά τις διατάξεις του ουσιαστικού δικαίου επιτρέπεται η μεταβίβαση αυτών των δικαιωμάτων. Παρά την κατά τα άνω πρόβλεψη για αναγκαστική κατάσχεση των ειδικών περιουσιακών στοιχείων (1022 ΚΠολΔ), δεν υφίσταται τέτοια για τη συντηρητική κατάσχεση αυτών, ενώ για όλα τα άλλα υφίσταται ρύθμιση (711-714 ΚΠολΔ). Όμως, ενόψει της δυνατότητας που παρέχει η ανωτέρω διάταξη για τη συντηρητική κατάσχεση γενικά όλων των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, είτε βρίσκονται στα χέρια του είτε στα χέρια τρίτου, μέσα στην έννοια των οποίων αναμφίβολα εντάσσονται και τα ενδεικτικώς απαριθμούμενα στο άρθρο 1022 ΚΠολΔ ειδικά περιουσιακά στοιχεία, πρέπει να γίνει δεκτό ότι και τα τελευταία υπόκεινται σε συντηρητική κατάσχεση (ΕφΑθ 1041/78 ΝοΒ 27.1501, ΜΠΘεσ 31819/2004 ΤΝΠ ΔΣΑ, ΜονΠρΒολ 1463/96 ΕλλΔνη 39.217 και Μπρίνια, Δ 1.566 επ., Τζίφρα, ΕΕΝ 38.1, Ράμμο, Αρμ 23.881, Βαθρακοκοίλη, ΚΠολΔ, άρθρο 707 αρ.8). Επομένως, είναι νόμω επιτρεπτή η συντηρητική κατάσχεση ειδικών περιουσιακών στοιχείων, πλην των κατά τις διατάξεις του ΚΠολΔ ακατάσχετων και των υποκειμένων εις άμεσον φθορά (άρθρο 710 ΚΠολΔ) αφού, υπό την αμέσως ανωτέρω επιφύλαξη, παν δυνάμενο να κατασχεθεί αναγκαστικά κατάσχεται και συντηρητικά. Η απόφαση δε η οποία διατάσσει τη συντηρητική κατάσχεση πρέπει να διαλαμβάνει ειδικώς το ειδικό περιουσιακό στοιχείο για το οποίο χορηγείται η άδεια προς επιβολή του εν λόγω ασφαλιστικού μέτρου. Αν πρόκειται για δικαίωμα για τη σύσταση ή μεταβίβαση του οποίου απαιτείται καταχώρηση σε δημόσια βιβλία, π.χ. στα βιβλία ευρεσιτεχνιών (αρθρ. 12 ν. 1733/1987) ή βιβλία σημάτων (αρθρ. 18 παρ. 1 του ν.4679/2020), πρέπει η απόφαση να σημειώνεται στο περιθώριο του βιβλίου στο οποίο έχει γίνει η καταχώρηση του δικαιώματος και μάλιστα μέσα σε οκτώ ημέρες από την επίδοση στον οφειλέτη (αρθρ. 1025 παρ. 1, 707 και 700 παρ. 1 ΚΠολΔ). Τέλος, η δέσμευση των ειδικών περιουσιακών στοιχείων, που επέρχεται με τη συντηρητική κατάσχεσή τους, είναι μόνον νομική, υπό την έννοια ότι απαγορεύεται μόνον η διάθεσή τους και ουδεμία σχέση έχει με την εκμετάλλευση αυτών, η οποία εξακολουθεί να ανήκει στον κύριο – δικαιούχο του ειδικού περιουσιακού στοιχείου. Τούτο συνάγεται από το μη διορισμό μεσεγγυούχου, που δεν συμβιβάζεται με τη φύση των ειδικών περιουσιακών στοιχείων, τα οποία είναι κυρίως άυλα αγαθά, ενώ η μεσεγγύηση συνιστά υλική δέσμευση αυτών που κατάσχονται (βλ. Βαθρακοκοίλη, ό.π. παρ. 9, ΑΠ Ολ 7/2009 ΧρΙΔ 2009.893, Ειρ. Θεσσ. Ασφ.Μετρ. 240/2020 ισοκράτης).-
* Ο κ. Αθανάσιος Πολυχρονόπουλος είναι Δικηγόρος στον ΑΠ, MSc, Διδάσκων στο Φροντιστήριο της Νομικής Βιβλιοθήκης.
Δείτε τα τμήματα προετοιμασίας για τις εξετάσεις της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών εδώ