Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο άνοιξε την Παρασκευή το δρόμο για την προώθηση της ψηφιοποίησης των συστημάτων απονομής δικαιοσύνης των κρατών μελών της ΕΕ με στόχο την αποτελεσματικότερη και πιο προσιτή λειτουργία τους.
Η έκδοση Κανονισμού για την ψηφιοποίηση της διασυνοριακής δικαστικής συνεργασίας και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη και μιας συνοδευτικής Οδηγίας θα διευκολύνει την ηλεκτρονική επικοινωνία στο πλαίσιο των διαδικασιών διασυνοριακής δικαστικής συνεργασίας σε αστικές, εμπορικές και ποινικές υποθέσεις.
Η έγκριση έρχεται λίγες μόλις ημέρες αφότου οι υπουργοί Δικαιοσύνης της ΕΕ ενέκριναν μια στρατηγική ηλεκτρονικής δικαιοσύνης για τα έτη 2024 έως 2028. Η στρατηγική θα παρέχει καθοδήγηση στα κράτη μέλη για την εφαρμογή ευρέος φάσματος νομοθετικών και μη νομοθετικών πρωτοβουλιών οι οποίες, από κοινού, αποσκοπούν στην επιτάχυνση της διαδικασίας ψηφιοποίησης και της χρήσης ψηφιακών υπηρεσιών στον τομέα της δικαιοσύνης.
Ηλεκτρονική επικοινωνία στο πλαίσιο της διασυνοριακής δικαστικής συνεργασίας
Χάρη στις δύο νομοθετικές πράξεις της ΕΕ που εγκρίθηκαν, οι πολίτες και οι νόμιμοι εκπρόσωποί τους θα μπορούν να επικοινωνούν με τις αρχές -για παράδειγμα, να υποβάλλουν αξιώσεις, να αποστέλλουν και να λαμβάνουν σχετικές πληροφορίες- στο πλαίσιο διασυνοριακών διαδικασιών στην ΕΕ μέσω ενός ευρωπαϊκού σημείου ηλεκτρονικής πρόσβασης. Οι αρχές θα μπορούν επίσης να επικοινωνούν μεταξύ τους και να ανταλλάσσουν δεδομένα σχετικά με υποθέσεις μέσω ασφαλών και αξιόπιστων ψηφιακών διαύλων.
Οι νέοι κανόνες θα επιτρέψουν:
- τη συμμετοχή διαδίκων και άλλων σχετικών προσώπων σε προφορικές ακροάσεις σε αστικές, εμπορικές και ποινικές διαδικασίες μέσω εικονοτηλεδιάσκεψης ή άλλων τεχνολογιών επικοινωνίας εξ αποστάσεως,
- ηλεκτρονική επικοινωνία μεταξύ φυσικών ή νομικών προσώπων ή εκπροσώπων τους και αρμόδιων αρχών,
- την αναγνώριση εγγράφων με ηλεκτρονικές υπογραφές ή σφραγίδες,
- την καταβολή τελών με ηλεκτρονικά μέσα.
Εκτός από τον Κανονισμό και την Οδηγία που ενέκρινε το Συμβούλιο, η ΕΕ έχει εγκρίνει, τα τελευταία χρόνια, διάφορες νομοθετικές πρωτοβουλίες στον τομέα της ψηφιοποίησης της δικαιοσύνης, όπως ο Κανονισμός σχετικά με ένα μηχανοργανωμένο σύστημα διασυνοριακής ηλεκτρονικής ανταλλαγής δεδομένων στον τομέα της δικαστικής συνεργασίας σε αστικές και ποινικές υποθέσεις (σύστημα e-CODEX), που παρείχε κατάλληλο πλαίσιο για την ανταλλαγή δικαστικών πληροφοριών μέσω ασφαλών υπηρεσιών· τους Κανονισμούς για την επίδοση πράξεων και τη διεξαγωγή αποδείξεων που θεσπίζουν τη χρήση του αποκεντρωμένου συστήματος ΤΠ με διαλειτουργικά σημεία πρόσβασης βάσει του e-CODEX για τις σχετικές επικοινωνίες· ή τον Κανονισμό για τα ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία, ο οποίος θα καταστήσει ευκολότερη και ταχύτερη για τις αρχές επιβολής του νόμου και τις δικαστικές αρχές τη λήψη ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων από άλλο κράτος μέλος.
Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες θα απαιτήσουν ουσιαστικές δράσεις τεχνικής και διοικητικής παρακολούθησης σε εθνικό επίπεδο. Για να στηρίξει τα κράτη μέλη στο έργο αυτό, το Συμβούλιο ενέκρινε πρόσφατα μια στρατηγική ηλεκτρονικής δικαιοσύνης 2024-2028. Η στρατηγική δεν περιγράφει μόνο τις αρχές και τους στόχους για την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης για τα επόμενα 5 χρόνια. Καθορίζει επίσης τις δράσεις που θα πρέπει να αναλάβουν τα κράτη μέλη και η ΕΕ για την επίτευξη αυτών των στόχων.
Δείτε τη σχετική Αρθρογραφία στη Qualex: Η εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης στη δικαστική πρακτική – Θεωρία παιγνίων και μοντελοποίηση νομικού συλλογισμού
Δείτε τη σχετική Αρθρογραφία στη Qualex: Ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση