Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε χθεσινή του απόφαση στις υποθέσεις C-474/22, C-54/23 έκρινε ότι οι επιβάτες που δεν προσήλθαν σε πτήση με μεγάλη καθυστέρηση ή που επέλεξαν εναλλακτική πτήση και έφτασαν στον προορισμό τους σε λιγότερο από τρεις ώρες, δεν δικαιούνται αποζημίωση.
Ιστορικό
Ανακοινώθηκε καθυστέρηση άνω των τριών ωρών για δύο πτήσεις από το Ντίσελντορφ προς την Πάλμα ντε Μαγιόρκα που εκτελούνται από την αεροπορική εταιρεία Laudamotion. Ανησυχώντας ότι η καθυστέρηση της πτήσης στην οποία είχαν κάνει κράτηση θα τους έκανε να χάσουν ένα επαγγελματικό ραντεβού, δύο επιβάτες αποφάσισαν να μην πάρουν τις πτήσεις τους. Η πτήση του πρώτου επιβάτη έφτασε με καθυστέρηση 3 ωρών και 32 λεπτών. Όσον αφορά τον δεύτερο επιβάτη, έκλεισε μόνος του εναλλακτική πτήση και έφτασε στον προορισμό του με καθυστέρηση μικρότερη των τριών ωρών σε σχέση με την προγραμματισμένη ώρα άφιξης της αρχικής πτήσης.
Ο πρώτος επιβάτης εκχώρησε τα δικαιώματά του στην εταιρεία νομικής συνδρομής flightright. Η Flightright και ο δεύτερος επιβάτης άσκησαν αγωγή κατά της Laudamotion ενώπιον των γερμανικών δικαστηρίων με σκοπό να λάβουν την πάγια αποζημίωση των 250 ευρώ που μπορεί κατ’ αρχήν να ζητήσει κάθε επιβάτης, σύμφωνα με τον Κανονισμό για τα δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών μεταφορών, σε περίπτωση καθυστέρησης της πτήσης για τρεις ώρες ή και περισσότερο μετά την αρχικά προγραμματισμένη ώρα άφιξης.
Το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο της Γερμανίας ερωτά το Δικαστήριο αν, σε περίπτωση που ανακοινώνεται ότι μια πτήση θα καθυστερήσει κατά πάσα πιθανότητα τουλάχιστον τρεις ώρες πέραν της αρχικά προγραμματισμένης ώρας άφιξης, ένας επιβάτης αεροπορικού εισιτηρίου δικαιούται την εν λόγω αποζημίωση, εφόσον δεν προσήλθε για check-in ή εφόσον ο εν λόγω επιβάτης έκλεισε ανεξάρτητα εναλλακτική πτήση που του επέτρεψε να φθάσει στον τελικό προορισμό του με καθυστέρηση μικρότερη των τριών ωρών.
Απόφαση ΔΕΕ
Σύμφωνα με το Δικαστήριο, καμία από τις δύο αυτές καταστάσεις δεν παρέχει δικαίωμα στην πάγια αποζημίωση. Επίσης, υπενθύμισε τη νομολογία του σύμφωνα με την οποία οι επιβάτες με καθυστερημένη πτήση, για την εφαρμογή του δικαιώματος αποζημίωσης, εξομοιώνονται με τους επιβάτες των οποίων οι πτήσεις ακυρώνονται, όταν η καθυστέρηση είναι ίση ή μεγαλύτερη των τριών ωρών. Το κρίσιμο στοιχείο που οδήγησε το Δικαστήριο να υιοθετήσει την προσέγγιση αυτή είναι ότι οι επιβάτες των οποίων η πτήση έχει μεγάλη καθυστέρηση, όπως και οι επιβάτες των οποίων η πτήση ακυρώνεται, υφίστανται ζημία υπό τη μορφή μη αναστρέψιμης απώλειας χρόνου ίσης ή μεγαλύτερης των τριών ωρών.
Ωστόσο, σύμφωνα με το Δικαστήριο, ένας επιβάτης που δεν πήγε στο αεροδρόμιο δεν έχει, κατά πάσα πιθανότητα, υποστεί τέτοια απώλεια χρόνου. Εξάλλου, όταν μια πτήση επηρεάζεται από μεγάλη καθυστέρηση, η επιδίωξη είναι να εκτελεστεί και πάλι και, κατά συνέπεια, πρέπει να γίνει έλεγχος εισιτηρίων. Συνεπώς, οι επιβάτες των οποίων η πτήση επηρεάζεται από μεγάλη καθυστέρηση δεν απαλλάσσονται από την υποχρέωση να προσέλθουν για έλεγχο, σε αντίθεση με τους επιβάτες των οποίων η πτήση ακυρώνεται και για τους οποίους η απαλλαγή αυτή προβλέπεται ρητά στον Κανονισμό για τα δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών μεταφορών. Τέλος, ο εν λόγω Κανονισμός αποσκοπεί στην αποκατάσταση ζημιών που είναι σχεδόν πανομοιότυπες για κάθε επιβάτη. Ωστόσο, η ζημία που προκλήθηκε λόγω της απώλειας ενός επαγγελματικού ραντεβού είναι ατομική και, ως εκ τούτου, θα μπορούσε να αποκατασταθεί μόνο με «επιπλέον αποζημίωση».
Επιπλέον, ο επιβάτης που επέλεξε να μην επιβιβαστεί σε πτήση για την οποία είχε επιβεβαιωμένη κράτηση και ο οποίος, λόγω εναλλακτικής πτήσης, έφθασε στον τελικό προορισμό με καθυστέρηση μικρότερη των τριών ωρών μετά την αρχικά προγραμματισμένη ώρα άφιξης, δεν υφίσταται απώλεια χρόνου που παρέχει δικαίωμα σε πάγια αποζημίωση. Το Δικαστήριο σημειώνει ότι ο κανονισμός για τα δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών μεταφορών αποσκοπεί στην αποκατάσταση «σοβαρών προβλημάτων και ταλαιπωρίας» που υφίστανται οι επιβάτες στο πλαίσιο μιας πτήσης. Ωστόσο, η ταλαιπωρία αυτή, η οποία μπορεί να προκύπτει από το γεγονός ότι ο επιβάτης έπρεπε να βρει ο ίδιος εναλλακτική πτήση, δεν μπορεί να θεωρηθεί «σοβαρή», κατά την έννοια του Κανονισμού για τα δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών μεταφορών, όταν ο επιβάτης αυτός έφθασε στον τελικό του προορισμό με καθυστέρηση μικρότερη των τριών ωρών.
Δείτε την απόφαση στη Qualex: ΔΕΕ υπόθ. C-54/23
Δείτε τη σχετική Αρθρογραφία στη Qualex: Δικαίωμα αποζημίωσης επιβατών αεροπορικών μεταφορών σε περίπτωση ματαίωσης πτήσης – Η έννοια των έκτακτων περιστάσεων και η πανδημία του κορωνοϊού
Δείτε τη σχετική Αρθρογραφία στη Qualex: Έννοια και έκταση της ευθύνης του πραγματικού αερομεταφορέα: πρόσφατες νομολογιακές εξελίξεις σχετικά με την εφαρμογή του Κανονισμού 261/2004