Με τις καινοτόμες τροποποιήσεις που εισήγαγε ο πρόσφατος Νόμος 5095/2024, οι δικηγόροι μπορούν πλέον να εκδίδουν (μεταξύ άλλων) και πράξεις εγγραφής και εξάλειψης συναινετικών προσημειώσεων.
Η διττή φιλοσοφία του νόμου 5095/2024, η οποία αφενός μεν έγκειται στην ενίσχυση της δικηγορικής ύλης, αφετέρου δε στην αποσυμφόρηση των δικαστηρίων και την ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης, φαίνεται, ότι ήδη από την έναρξη ισχύος του, την 01-06-2024, μέχρι και σήμερα, λειτουργεί άψογα.
Ειδικότερα, στο άρθρο 12 του ως άνω νόμου ορίζεται ρητά η δυνατότητα του δικηγόρου, μέλους του Δικηγορικού Συλλόγου της περιφέρειας του Πρωτοδικείου στην περιφέρεια του οποίου εδρεύει το Ειρηνοδικείο στο οποίο κατατίθεται η αίτηση εγγραφής ή εξάλειψης προσημείωσης, να εκδώσει την αντίστοιχη πράξη εγγραφής ή εξάλειψης, ενώ πλέον, από την 16η Σεπτεμβρίου τρέχοντος έτους, με την ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας που εισήγαγε ο Νόμος 5108/2024 και την κατάργηση των Ειρηνοδικείων, η αίτηση περί εγγραφής ή εξάλειψης προσημείωσης κατατίθεται στο Πρωτοδικείο.
Περαιτέρω, ο νόμος 5095/2024 εισάγαγε το άρθρο 208 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, στο οποίο περιγράφεται αναλυτικά η διαδικασία εγγραφής ή εξάλειψης προσημείωσης με πράξη που εκδίδεται από δικηγόρο, ενώ μνημονεύονται αναλυτικά τα προσκομιστέα νομιμοποιητικά έγγραφα.
Ουσιαστικά ο δικηγόρος που εκδίδει την πράξη λειτουργεί ως «οιονεί» Δικαστής, αφού ο ρόλος του είναι να ελέγξει όλα τα νομιμοποιητικά έγγραφα που προσκομίζονται από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αιτούντος (της τράπεζας για την περίπτωση αίτησης εγγραφής και του ιδιώτη – δανειολήπτη για την περίπτωση αίτησης εξάλειψης) και αφού διαπιστώσει ότι πληρούνται όλες οι τυπικές, ουσιαστικές και νομικές προϋποθέσεις, να υπογράψει την πράξη.
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί, ότι στα πλαίσια της συναδελφικής αλληλεγγύης και του εθιμικού κώδικα ηθικής δεοντολογίας, ο δικηγόρος που εκδίδει την πράξη εγγραφής ή εξάλειψης προσημείωσης, δεν οδηγείται σε απόρριψη αυτής, αν διαπιστώσει τυπικές ή ουσιαστικές ελλείψεις ή παραλείψεις, όπως θα έκανε ένας Δικαστής, αλλά, κατόπιν επικοινωνίας με τους λοιπούς συντελεστές αμφοτέρων των «διαδίκων» μερών συμπληρώνονται ή διορθώνονται αυτές.
Ο δικηγόρος θα αναγκαστεί να οδηγηθεί σε απόρριψη, μόνο εφόσον, εντός του ευλόγου χρονικού διαστήματος που τάσσει ο Νόμος 5095/2024 για την έκδοση της πράξης, τα διάδικα μέρη δεν προβούν στις υποδεικνυόμενες συμπληρώσεις ή διορθώσεις.
Η καινοτομία που εισήγαγε ο Νόμος 5095/2024 αναφορικά με την δυνατότητα του δικηγόρου να εκδίδει πράξεις εγγραφής ή εξάλειψης προσημείωσης, είναι η σημαντικότερη μεταρρύθμιση που επήλθε στο δικηγορικό γίγνεσθαι εδώ και δεκαετίες.
Εκτός από το γεγονός, ότι είναι η πρώτη φορά που αναγνωρίζεται στον δικηγόρο η δυνατότητα σύνταξης εγγράφων που περιέχουν μεταβολές σε εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτων, διευρύνεται περαιτέρω η δικηγορική ύλη του μάχιμου δικηγόρου και κατ’ επέκταση η δυνατότητα ενίσχυσης του εισοδήματός του.
Η διαδικασία, τόσο της εγγραφής όσο και της εξάλειψης προσημείωσης δεν εξαντλείται με την έκδοση της πράξης, αλλά προηγούνται και έπονται αυτής νομικές ενέργειες, για τις οποίες ο δικηγόρος δικαιούται αμοιβής.
Λαμβάνοντας κυρίως υπόψη μας το γεγονός, ότι ο Έλληνας γαλουχήθηκε με την νοοτροπία της απόκτησης ιδιόκτητης κατοικίας, αντιλαμβάνεται κανείς το εύρος της επαγγελματικής δραστηριότητας που μπορεί να προκύψει για τον δικηγόρο, ξεκινώντας από την έρευνα τίτλων στο αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο ή Υποθηκοφυλακείο για την απόκτηση του ακινήτου, τις (τυχόν) διορθώσεις των κτηματολογικών εγγραφών, την κατάθεση ενστάσεων ενώπιον του Κτηματολογικού Δικαστή, την παράσταση σε μεταβιβαστική δικαιοπραξία, τις ενέργειες ενώπιον του πιστωτικού ιδρύματος για χορήγηση δανείου, την έκδοση πράξης εγγραφής προσημείωσης, την καταχώρηση αυτής στο αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο ή στο Υποθηκοφυλακείο (για τις περιοχές που δεν έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση) και την έκδοση πιστοποιητικού.
Παράλληλα, βασικό αντικείμενο της δικηγορικής ύλης αποτελεί κυρίως η εξάλειψη προσημείωσης, όπου το εύρος της επαγγελματικής δραστηριότητας του δικηγόρου είναι επίσης τεράστιο, αναλογιζόμενος κανείς ότι οι ίδιες περίπου ενέργειες που απαιτούνται για την εγγραφή προσημείωσης ακολουθούνται και για την εξάλειψη αυτής. Απαιτείται δηλαδή έρευνα στα βιβλία υποθηκών του Υποθηκοφυλακείου ή στο τηρούμενο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου στο αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο για τα στοιχεία εγγραφής της προσημείωσης, η αίτηση και λήψη πιστοποιητικού βαρών, η αίτηση ενώπιον του πιστωτικού ιδρύματος για την χορήγηση βεβαίωσης εξόφλησης, οι τυχόν διορθώσεις κτηματολογικών εγγραφών, η σύνταξη αίτησης εξάλειψης και μετά την έκδοση της πράξης από δικηγόρο η καταχώρηση αυτής στο αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο ή στο Σύστημα Μεταγραφών Υποθηκών και την έκδοση πιστοποιητικού.
Επίσης, ο δικηγόρος που εκδίδει την πράξη εγγραφής ή εξάλειψης προσημείωσης δικαιούται αποζημίωσης η οποία καταβάλλεται άμεσα, με την δημοσίευση της πράξης και δεν υπόκειται σε φορολόγηση.
Οι δικηγόροι που δύνανται να εκδίδουν τέτοιου είδους πράξεις επιλέγονται, κατ’ αλφαβητική σειρά, από τον ειδικό κατάλογο πιστοποιηθέντων μελών για την έκδοση πράξεων που προβλέπονται στο άρθρο 208 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, οι οποίοι λαμβάνουν την αντίστοιχη πιστοποίηση μετά την παρακολούθηση ειδικών σεμιναρίων.
Από την απλή ανάγνωση των ανωτέρω προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα, ότι η ανάθεση της έκδοσης των πράξεων εγγραφής ή εξάλειψης προσημειώσεων σε δικηγόρους διευρύνει στο έπακρο την δικηγορική ύλη, δημιουργώντας ταυτόχρονα ένα εντελώς νέο πεδίο δικηγορίας που απέχει από την «τυπολατρεία» των Δικαστηρίων.
Στην νέα, εκτός Δικαστηρίων, ύλη των πράξεων εγγραφής και εξάλειψης προσημειώσεων, παροτρύνω να ενταχθεί κάθε δικηγόρος, καθ’ όσον, λόγω της ευρύτητας του αντικειμένου, οι προοπτικές επαγγελματικής και οικονομικής ανέλιξης είναι πέραν πάσης αμφιβολίας δεδομένες.
* Η κ. Άννα Θεοδώρου είναι δικηγόρος Θεσσαλονίκης.
Δείτε το σχετικό Σεμινάριο: Εγγραφή & Εξάλειψη προσημείωσης υποθήκης με πράξη δικηγόρου (Ν 5095/2024)