Η συνάντηση της νομικής επιστήμης με την τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα, προσφέροντας πολλές ευκαιρίες στους αποφοίτους των νομικών σχολών. Ή μήπως όχι; Η παραπάνω πρόταση που διαβάσατε έχει γραφεί από το ChatGPT, το διάσημο πρόγραμμα ΤΝ – οι δυνατότητες του οποίου έχουν κυριαρχήσει στη δημόσια συζήτηση.
Ασφαλώς η ΤΝ έλκει το ενδιαφέρον του νομικού και όχι μόνο κοινού για τις προοπτικές που εγγυάται, ιδίως όταν ο χρήστης ανατρέχει σε αυτή προκειμένου να εξασφαλίσει μια ελκυστική πρόταση ή ιδέα ώστε να εντυπωσιάσει. Στον τομέα της τεχνολογίας είναι συνηθισμένο να ακούει κανείς για νέες πραγματικότητες, νέους ορίζοντες και επαναστάσεις. Θα θυμάστε ασφαλώς την επανάσταση του Blockchain και τους πολλαπλούς τρόπους με τους οποίους άλλαξε τη ζωή μας. Ενδέχεται, ωστόσο, και να μην το θυμάστε, διότι εκτός από τα κρυπτονομίσματα, λίγες απτές εφαρμογές αυτής της τεχνολογίας έχουν επιφέρει αλλαγές στη ζωή μας.
Η πραγματικότητα για το τι μπορεί να κάνει η ΤΝ στον νομικό τομέα, καθώς και σε όλα τα επαγγέλματα είναι εντυπωσιακή, ενδέχεται όμως ταυτόχρονα να ακούγεται και τετριμμένη. Η μετάβαση από την πένα στο iPhone ήταν εντυπωσιακή. Η μετάβαση από τους 10 εργάτες με φτυάρια στο ένα σκαπτικό μηχάνημα, ίσως ακούγεται τετριμμένη. Εργαλεία όπως το ChatGPT προσφέρουν δυνατότητες που προάγουν την αποτελεσματικότητα, αλλά για πολλούς φαίνονται (και θα συνεχίσουν να φαίνονται) σαν μεγαλύτερα ψηφιακά φτυάρια. Για συναδέλφους στο νομικό τομέα, μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι η τεχνητή νοημοσύνη και οι νομικές εφαρμογές της μπορούν να βοηθήσουν στην παραγωγή νομικών υπηρεσιών. Αντί να σκάβουμε μόνοι μας, μπορούμε να διευθύνουμε ένα ολόκληρο στρατό ηλεκτρονικών εργατών. Και εδώ ακριβώς έγκειται η επανάσταση, ότι δηλαδή το έργο μας διεξάγεται με ταχύτερους και πιο αποτελεσματικούς όρους.
«Το ότι μπορεί ένας δικαστής να βάλει το ChatGPT να «καθαρογράψει» μια απόφαση, δεν σημαίνει ότι οφείλει να το πράξει»
Για παράδειγμα, μια από τις πιο χρονοβόρες στιγμές στην άσκηση της δικηγορίας είναι η ανάλυση δεδομένων. Ο κάθε συνάδελφος πρέπει να μελετήσει ογκώδη έγγραφα, ώστε να κατανοήσει τα δεδομένα μιας υπόθεσης και να είναι σε θέση να κατευθύνει τον πελάτη προς την επίτευξη των στόχων του. Υπ’ αυτή την έννοια, η ανάλυση δεδομένων αποτελεί τον πυρήνα της εργασίας μας, και η ΤΝ επιτρέποντας την ταχεία και αξιόπιστη αξιολόγηση κολοσσιαίων νομικών δεδομένων μας επιτρέπει να είμαστε περισσότερο παραγωγικοί. Αντί να διαβάζουμε ένα-ένα τα έγγραφα που περιγράφουν την σχέση του πελάτη μας με τους εταίρους του, μπορούμε να βάλουμε την ΤΝ να τα διαβάσει, να προσφέρει μια περίληψη του κάθε εγγράφου και να μας ετοιμάσει σύνθεση των πληροφοριών. Αντί για μέρες μελέτης, μπορούμε να προχωρήσουμε στη δεύτερη φάση της δουλειάς μας, που είναι η διαμόρφωση στρατηγικής και η πρόταση λύσεων στον πελάτη μας. Σε αυτό το δεύτερο επίπεδο, όταν αντιληφθεί κανείς τις ανάγκες του πελάτη, μπορεί να χρησιμοποιήσει ξανά την ΤΝ στην παραγωγή εγγράφων, συμβάσεων (ακόμη και δικαστικών εγγράφων) πιο γρήγορα και αποτελεσματικά. Ένα εύκολο παράδειγμα είναι οι μεταφράσεις γραπτού και προφορικού λόγου οι οποίες πλέον πραγματοποιούνται με ακρίβεια και αυξημένη ταχύτητα, σχεδόν με μηδενικό κόστος.
Μέσα σε όλα αυτά ανακύπτουν, αναμφίβολα, και κίνδυνοι. Όπως ένας δικηγόρος μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτά τα εργαλεία για να κάνει την εργασία του πιο γρήγορα και πιο οικονομικά, έτσι μπορεί και ο πελάτης. Με τον ίδιο τρόπο που δεν χρειάζεται ο αναγνώστης αυτού του άρθρου ένα μεταφραστή (στην περίπτωση που δεν μιλά ελληνικά), έτσι δεν χρειάζεται και ο πελάτης πια εσάς για να του μεταφράσετε ένα συμβατικό κείμενο που έφτασε από το Παρίσι. Επίσης, υπάρχει και το θέμα του πως η χρήση της ΤΝ επηρεάζει την ευθύνη των δικηγόρων και τον κώδικα δεοντολογίας. Το ότι μπορεί ένας δικαστής να βάλει το ChatGPT να «καθαρογράψει» μια απόφαση, δεν σημαίνει ότι οφείλει να το πράξει. Η νομοθεσία που αρχίζει να εφαρμόζεται για την χρήση της ΤΝ θέτει έμφαση στην διαφάνεια για την χρήση των νέων εργαλείων. Επίσης, υπάρχουν ανοικτά ζητήματα για τη σχέση της ΤΝ με το δίκαιο πνευματικής ιδιοκτησίας και την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Συμπέρασμα; Κανείς σύγχρονος νομικός δεν πρέπει να κρατάει ένα φτυάρι όταν έχει τη δυνατότητα να απογειώσει τις νομικές του υπηρεσίες και ιδίως την παραγωγικότητά του με ένα μηχάνημα, υπό την προϋπόθεση ότι τηρεί στο ακέραιο τις αρχές του δικηγορικού λειτουργήματος.
* Ο κ. Ιωάννης Γκλίναβος είναι διδάκτωρ νομικής, με εξειδίκευση στο δίκαιο και τα οικονομικά, τη διεθνή διαιτησία και τα δικαιώματα των ξένων επενδυτών.
Δείτε το σχετικό Σεμινάριο: Η τεχνητή νοημοσύνη στην υπηρεσία δικηγόρων και νομικών συμβούλων