Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με πρόσφατη απόφαση που εξέδωσε την 11η.4.2024 στην υπόθεση C-122/23 έκρινε, κατόπιν προδικαστικού ερωτήματος που υποβλήθηκε από το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της Βουλγαρίας (Varhoven administrativen sad), ότι η Οδηγία 2006/112/ΕΚ (Οδηγία ΦΠΑ) δεν αντιτίθεται σε εθνική ρύθμιση, θεσπισθείσα από κράτος μέλος κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 287 της Οδηγίας, η οποία εξαρτά το ευεργέτημα της απαλλαγής από τον ΦΠΑ που προβλέπεται υπέρ των μικρών επιχειρήσεων από την προϋπόθεση ότι ο υποκείμενος στον φόρο, του οποίου ο ετήσιος ή μετρηθείς επί χρονικό διάστημα δύο συνεχόμενων μηνών κύκλος εργασιών υπερβαίνει το ποσό που ορίζει η ως άνω διάταξη για το οικείο κράτος μέλος, υποβάλλει αίτηση εγγραφής στο μητρώο ΦΠΑ εντός της τασσόμενης προθεσμίας.
Σύντομο ιστορικό
Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ του διευθυντή της Διεύθυνσης «Προσφυγές και πρακτική σε θέματα φορολογίας και κοινωνικής ασφάλισης» Σόφιας της Εθνικής Αρχής Δημοσίων Εσόδων της Βουλγαρίας και της εταιρείας «Legafact» EOOD, με αντικείμενο πράξη διορθωτικού προσδιορισμού ΦΠΑ με την οποία βεβαιώθηκε οφειλή σε βάρος της ως άνω επιχείρησης.
Εν προκειμένω, όπως προκύπτει από την απόφαση περί παραπομπής, η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης εθνική ρύθμιση θεσπίστηκε κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 287, σημείο 17, της Οδηγίας ΦΠΑ, το οποίο επιτρέπει στη Δημοκρατία της Βουλγαρίας να απαλλάσσει τους υποκειμένους στον φόρο των οποίων ο ετήσιος κύκλος εργασιών δεν υπερβαίνει το ισόποσο των 25 600 ευρώ σε βουλγαρικά λέβα.
Σύμφωνα με τη ρύθμιση αυτή, οι υποκείμενοι στον φόρο υποχρεούνται να υποβάλουν αίτηση εγγραφής στο μητρώο ΦΠΑ εντός επταήμερης προθεσμίας η οποία αρχίζει, για την κατηγορία των υποκειμένων στον φόρο που υπερβαίνουν το κατώτατο όριο του φορολογητέου κύκλου εργασιών ύψους 50 000 BGN (περίπου 25 600 ευρώ) σε χρονικό διάστημα δώδεκα μηνών, από το τέλος της φορολογικής περιόδου κατά την οποία πραγματοποιήθηκε ο κύκλος εργασιών και, για την κατηγορία των υποκειμένων στον φόρο που υπερβαίνουν το ως άνω κατώτατο όριο σε χρονικό διάστημα δύο συνεχόμενων μηνών, από την ημερομηνία κατά την οποία πραγματοποιήθηκε ο εν λόγω κύκλος εργασιών.
Η απόφαση του ΔΕΕ (σκ. 30-39)
Το Δικαστήριο υπενθύμισε πως η Οδηγία ΦΠΑ επιτρέπει στα κράτη μέλη να εφαρμόζουν ειδικό καθεστώς για τις μικρές επιχειρήσεις και τους παρέχει περιθώριο εκτιμήσεως ως προς τον τρόπο εφαρμογής του. Ειδικότερα, το ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων, κατά την έννοια της ως άνω Οδηγίας, προβλέπει διοικητικές απλουστεύσεις που σκοπούν στην ενίσχυση της δημιουργίας μικρών επιχειρήσεων, της δραστηριότητας και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων αυτών, καθώς και στη διατήρηση μιας εύλογης σχέσης μεταξύ των διοικητικών βαρών που προκαλεί ο φορολογικός έλεγχος και των χαμηλών φορολογικών εσόδων που αναμένεται να εισπραχθούν.
Υποχρέωση όπως η προβλεπόμενη από την επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης εθνική ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία οι υποκείμενοι στον φόρο πρέπει να υποβάλλουν αίτηση εγγραφής στο μητρώο ΦΠΑ όταν ο ετήσιος κύκλος εργασιών τους υπερβαίνει το κατώτατο όριο που ορίζεται στο άρθρο 287 της οδηγίας ΦΠΑ για το οικείο κράτος μέλος, εμπίπτει, κατ’ αρχήν, σε αυτό το περιθώριο εκτιμήσεως και καθιστά δυνατή τη διατήρηση μιας εύλογης σχέσης μεταξύ των διοικητικών βαρών που προκαλεί ο φορολογικός έλεγχος και των χαμηλών φορολογικών εσόδων που αναμένεται να εισπραχθούν.
Όσον αφορά το χρονικό σημείο κατά το οποίο γεννάται η υποχρέωση υποβολής της αίτησης εγγραφής στο μητρώο ΦΠΑ, η επίμαχη εθνική ρύθμιση εισάγει διαφορετική μεταχείριση μεταξύ δύο κατηγοριών υποκειμένων στον φόρο, ήτοι, αφενός, εκείνων που υπερβαίνουν το επίμαχο κατώτατο όριο επί χρονικό διάστημα δώδεκα μηνών και, αφετέρου, εκείνων που το υπερβαίνουν επί χρονικό διάστημα δύο συνεχόμενων μηνών. Το Δικαστήριο της Ένωσης έκρινε ότι η εν λόγω διαφορετική μεταχείριση μεταξύ των δύο αυτών κατηγοριών υποκειμένων στον φόρο, την οποία εισάγει η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης εθνική ρύθμιση, εμπίπτει επίσης, κατ’ αρχήν, στο περιθώριο εκτιμήσεως που παρέχει η Οδηγία ΦΠΑ στα κράτη μέλη.
Δείτε την απόφαση στην Qualex: ΔΕΕ υπόθ. C-122/23