Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έφτασε υπόθεση μη εκτέλεσης εθνικών αποφάσεων που ανέθεταν την επιμέλεια δύο ανήλικων τέκνων στη μητέρα τους, την προσφεύγουσα. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της τελευταίας, ο πατέρας αρνήθηκε να συμμορφωθεί με τις προαναφερθείσες αποφάσεις και οι αρχές δεν δραστηριοποιήθηκαν επαρκώς για να τη βοηθήσουν να αποκαταστήσει τη σχέση της με τα παιδιά, παρά τα σχετικά αιτήματά της, συμπεριλαμβανομένης της προσφυγής σε ποινική διαδικασία κατά του πατέρα των παιδιών. Η προσφεύγουσα κατήγγειλε ότι η μη εκτέλεση των εθνικών αποφάσεων που της ανέθεταν την επιμέλεια των δύο ανήλικων παιδιών της παραβίασε το δικαίωμά της στην οικογενειακή ζωή, όπως προβλέπεται στο άρθρο 8 της ΕΣΔΑ.
Το Δικαστήριο τόνισε ότι, όταν πρόκειται για την εκτέλεση αποφάσεων σχετικά με την επιστροφή ενός παιδιού, η κατανόηση και η συνεργασία όλων των ενδιαφερομένων είναι πάντα σημαντικός παράγοντας. Επιπλέον, όταν προκύπτουν δυσκολίες, κυρίως λόγω της άρνησης του προσώπου με το οποίο διαμένει το παιδί να προχωρήσει στην εκτέλεση της απόφασης που διατάσσει την άμεση επιστροφή του, εναπόκειται στις αρμόδιες αρχές να επιβάλουν τις κατάλληλες κυρώσεις, ακόμη και αυτεπαγγέλτως, σε σχέση με την έλλειψη αυτή συνεργασίας και, μολονότι τα αναγκαστικά μέτρα κατά των παιδιών δεν είναι, κατ’ αρχήν, επιθυμητά σε αυτόν τον ευαίσθητο τομέα, η προσφυγή σε κυρώσεις δεν πρέπει να αποκλείεται σε περίπτωση προδήλως παράνομης συμπεριφοράς του προσώπου με το οποίο ζει το παιδί.
Το Δικαστήριο υπενθύμισε ότι δεν είναι ο ρόλος του να υποκαταστήσει τις εθνικές αρχές στην αξιολόγηση των ειδικών μέτρων που ήταν αναγκαίο να ληφθούν υπό τις περιστάσεις, δεδομένου ότι οι αρχές αυτές είναι κατ’ αρχήν σε καλύτερη θέση να λάβουν τέτοιες αποφάσεις. Σημείωσε, ωστόσο, ότι τα μέτρα που ελήφθησαν, εν προκειμένω, δεν οδήγησαν στην επιστροφή των παιδιών στην προσφεύγουσα, ούτε οδήγησαν στην αποκατάσταση οποιουδήποτε είδους ουσιαστικής επαφής μεταξύ αυτής και των παιδιών με σκοπό την αποκατάσταση των σχέσεων. Ο υπαίτιος γονέας, ο οποίος αρνήθηκε να τηρήσει μια τελεσίδικη δικαστική απόφαση, παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό ανεξέλεγκτος, γεγονός που του επέτρεψε να επιμείνει στην παρεμπόδιση όλων των σχετικών προσπαθειών. Οι αρμόδιες αρχές, αντιμέτωπες με μια τέτοια παρεμπόδιση, δεν διασφάλισαν την έγκαιρη εφαρμογή και υλοποίηση των κατάλληλων προπαρασκευαστικών μέτρων. Κατά συνέπεια, λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω και παρά το περιθώριο εκτίμησης του εναγόμενου κράτους στο θέμα αυτό, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι αρχές απέτυχαν να προβούν αποτελεσματικά σε κατάλληλες και έγκαιρες ενέργειες για την επιβολή του δικαιώματος της προσφεύγουσας στην επιστροφή των παιδιών της.
Δείτε την απόφαση στην Qualex: ΕΔΔΑ προσφ. 31022/20, απόφ. της 9.4.2024