Το Πολυμελές Πρωτοδικείο Πατρών με απόφαση που εξέδωσε έκρινε ότι υπήρξε προσβολή της προσωπικότητας των εναγόντων εξαιτίας αλλεπάλληλων ενοχλήσεων από τράπεζα και εισπρακτική εταιρεία για ανύπαρκτη οφειλή (ΠΠρΠατρ 229/2023)
Μια βασική παραδοχή
Πρώτα απ’ όλα, όπως επεσήμανε το Πολυμελές Πρωτοδικείο Πατρών, όποιος προσβάλλεται παράνομα στην προσωπικότητά του έχει το δικαίωμα να απαιτήσει να αρθεί η προσβολή και να μην επαναληφθεί στο μέλλον, επιπλέον δε, κατά το άρθρο 59 ΑΚ, το δικαστήριο, με την απόφασή του, ύστερα από αίτηση αυτού που έχει προσβληθεί και αφού λάβει υπόψη το είδος της προσβολής, μπορεί να καταδικάσει τον υπεύθυνο και σε ικανοποίηση της ηθικής βλάβης του προσβληθέντος και, ειδικότερα, να υποχρεώσει αυτόν σε πληρωμή χρηματικού ποσού, σε δημοσίευμα ή σε οτιδήποτε άλλο επιβάλλεται από τις περιστάσεις. Προστατεύεται, έτσι, με τα παραπάνω άρθρα η προσωπικότητα και, κατ’ επέκταση, η αξία του ανθρώπου ως ατομικό δικαίωμα, κατοχυρωμένο από το άρθρο 2 παρ. 1 Συντ., αποτελεί, δε, η προσωπικότητα πλέγμα αγαθών που συνδέουν την υπόσταση του προσώπου και είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα μαζί του. Τέτοια προστατευόμενα αγαθά είναι, μεταξύ άλλων, η τιμή και η υπόληψη κάθε ανθρώπου, η σωματική ακεραιότητα, η ψυχική υγεία και ο συναισθηματικός κόσμος του ανθρώπου. Προϋποθέσεις για την προστασία της προσωπικότητας με τις διατάξεις των παραπάνω άρθρων είναι: α) η ύπαρξη προσβολής της προσωπικότητας, με πράξη ή παράλειψη άλλου που διαταράσσει μία ή περισσότερες εκδηλώσεις της σωματικής, ψυχικής, πνευματικής και κοινωνικής ατομικότητας του βλαπτόμενου κατά την στιγμή της προσβολής, β) η προσβολή να είναι παράνομη, πράγμα που συμβαίνει όταν γίνεται χωρίς δικαίωμα, ή κατ’ ενάσκηση δικαιώματος, το οποίο, όμως, είναι, από άποψη έννομης τάξης, μικρότερης σπουδαιότητας, ή ασκείται υπό περιστάσεις που καθιστούν την άσκηση αυτού καταχρηστική, κατ’ άρθρο 281 ΑΚ ή το άρθρο 25 παρ. 3 Συντ. και γ) πταίσμα του προσβολέα, όταν πρόκειται ειδικότερα για επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης εξαιτίας της παράνομης προσβολής της προσωπικότητας. Στην περίπτωση αυτή, η παράνομη και συγχρόνως υπαίτια προσβολή της προσωπικότητας συνιστά ειδικότερη μορφή αδικοπραξίας, οπότε συνδυαστικά εφαρμόζονται και οι διατάξεις των άρθρων 914, 919, 920 και 932 ΑΚ, ενώ η προξενηθείσα από τον δράστη ζημία είναι παράνομη, όταν με την πράξη ή παράλειψη προσβάλλεται δικαίωμα του παθόντος προστατευόμενο από ορισμένη διάταξη νόμοι που μπορεί να ανήκει σε οποιονδήποτε κλάδο ή τμήμα του δικαίου, συνεπώς παράνομη προσβολή της προσωπικότητας δημιουργείται και από ποινικά κολάσιμη πράξη.
Τι ζήτησαν οι ενάγοντες
Οι ενάγοντες ζήτησαν να υποχρεωθεί το εναγόμενο να άρει την προσβολή της προσωπικότητάς τους, με την παύση των τηλεφωνικών, ηλεκτρονικών ή έγγραφων οχλήσεων και να παραλείπει την προσβολή στο μέλλον, με απειλή χρηματικής ποινής 10.000 ευρώ για κάθε παραβίαση της απόφασης που θα εκδοθεί, να υποχρεωθεί το εναγόμενο, με απόφαση προσωρινά εκτελεστή, να καταβάλει σε κάθε ενάγοντα το ποσό των 7.000 ευρώ, ως χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που υπέστησαν από την ανωτέρω σε βάρος τους παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά του εναγομένου, με τον νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής, καθώς και να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του τελευταίου να καταβάλει σε κάθε ενάγοντα το ποσό των 8.000 ευρώ για την ίδια αιτία, με τον νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής, με καταδίκη του εναγομένου στην καταβολή της δικαστικής τους δαπάνης.
Η κρίση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου
Το Πολυμελές Πρωτοδικείο Πατρών έκρινε ότι, για αδικαιολόγητα μεγάλο διάστημα, η εναγόμενη τράπεζα καθώς και οι εισπρακτικές εταιρείες που δρούσαν για λογαριασμό της επικοινωνούσαν τηλεφωνικά με την 2η ενάγουσα, τόσο στο τηλέφωνο της οικίας της όσο και στο κινητό της τηλέφωνο και ζητούσαν την εξόφληση της επίδικης οφειλής, που (δήθεν) προερχόταν από την πρόσθετη πράξη αναγνώρισης και ρύθμισης οφειλής, παρόλο που ουδεμία τέτοια οφειλή υπήρχε από τους ενάγοντες.
Μάλιστα, όπως αποδείχθηκε, τα σχετικά τηλεφωνήματα λάμβαναν χώρα σε καθημερινή βάση, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας, ακόμα και περισσότερες φορές μέσα στην ίδια ημέρα, συνέχισαν δε και μετά την επίδοση της συγκεκριμένης αγωγής, όπως ιδίως επιβεβαιώθηκε από την κατάθεση του αδερφού του 1ου ενάγοντος και υιού της 2ης ενάγουσας, ο οποίος συνοικεί με την τελευταία και ως εκ τούτου έχει άμεση γνώση της επικρατούσας κατάστασης. Άλλωστε, την μη ύπαρξη ληξιπρόθεσμης οφειλής των εναγόντων από την πράξη αναγνώρισης και ρύθμισης οφειλής συνομολογεί το εναγόμενο με τις έγγραφες προτάσεις του.
Οι παραπάνω ενέργειες είχαν ως αποτέλεσμα την προσβολή της προσωπικότητας των εναγόντων και δη της τιμής και υπόληψής τους, καθώς και της ψυχικής υγείας και του συναισθηματικού τους κόσμου, δεδομένου ότι εμφαίνονταν επανειλημμένα ως αφερέγγυοι οφειλέτες, απειλείτο η σε βάρος τους λήψη μέτρων καταναγκασμού και η εμπλοκή τους ως εκ τούτου σε δικαστικούς αγώνες, ενώ η 2η ενάγουσα οχλείτο επίσης συστηματικά με ανεπιθύμητες και εντέλει παράνομες και αντισυμβατικές τηλεφωνικές κλήσεις. Επιπροσθέτως, όπως κρίθηκε από το δικαστήριο, από την παραπάνω παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά του εναγομένου, οι ενάγοντες υπέστησαν ηθική βλάβη, για την αποκατάσταση της οποίας δικαιούται έκαστος εξ αυτών να λάβει ως χρηματική ικανοποίηση το ποσό των 7.000 ευρώ, ποσό το οποίο κρίνεται εύλογο για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης των εναγόντων, λαμβανομένων υπόψη των συνθηκών τέλεσης της πράξης, της ζημίας που προκλήθηκε από αυτήν, των διδαγμάτων της κοινής πείρας και των κανόνων της λογικής, καθώς και των κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών των διάδικων μερών.
Δείτε το σχετικό Σεμινάριο: Καταχρηστική επίσπευση αναγκαστικής εκτέλεσης
Δείτε το σχετικό Workshop: Το δίκαιο της αναγκαστικής εκτέλεσης στην πράξη