Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου προσέφυγε δημοσιογράφος και κύριος παρουσιαστής ζωντανής τηλεοπτικής εκπομπής, επικαλούμενος παραβίαση του δικαιώματος της έκφρασής του. Το Δικαστήριο του Στρασβούργου με απόφαση της 7.5.2024 απέρριψε την προσφυγή, κρίνοντας πως η επέμβαση στο δικαίωμα του προσφεύγοντος ήταν δικαιολογημένη και ότι οι λόγοι που επικαλέστηκαν τα εθνικά δικαστήρια για να δικαιολογήσουν την επέμβαση αυτή ήταν «σχετικοί και επαρκείς».
Τα πραγματικά περισταστικά
Το 2011 είχε κινηθεί ποινική δίωξη κατά αρκετών μετόχων του Ελληνικού επαγγελματικού ποδοσφαίρου για φερόμενους στημένους αγώνες. Ο προσφεύγων καταδικάστηκε από τα εθνικά δικαστήρια σε καταβολή αποζημίωσης λόγω προβολής σε τηλεοπτική εκπομπή ψευδών και συκοφαντικών ειδήσεων εις βάρος ποδοσφαιρικού παράγοντα. Ειδικότερα, ο προσφεύγων είχε διαδώσει παράνομα δήλωση μάρτυρα από εκκρεμή φάκελο ποινικής έρευνας και αποκαλύψει συνομιλίες που είχαν υποκλαπεί παράνομα.
Η κρίση του ΕΔΔΑ
Το Δικαστήριο υπενθύμισε ότι ο Τύπος διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο σε μια δημοκρατική κοινωνία και έχει καθήκον να μεταδίδει πληροφορίες και ιδέες για θέματα δημοσίου ενδιαφέροντος. Η προστασία που παρέχει το άρθρο 10 της ΕΣΔΑ στους δημοσιογράφους ωστόσο, υπόκειται στην προϋπόθεση ότι ενεργούν καλόπιστα προκειμένου να παρέχουν ακριβείς και αξιόπιστες πληροφορίες σύμφωνα με τις αρχές της υπεύθυνης δημοσιογραφίας. Η έννοια της υπεύθυνης δημοσιογραφίας περιλαμβάνει τη νομιμότητα της συμπεριφοράς ενός δημοσιογράφου και το γεγονός ότι ένας δημοσιογράφος παραβίασε το νόμο αποτελεί σχετική, αν και όχι αποφασιστική, εκτίμηση κατά τον καθορισμό του εάν ενήργησε υπεύθυνα. Όταν αναφέρουν εκκρεμείς ποινικές διαδικασίες, οι δημοσιογράφοι πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το δικαίωμα όλων σε δίκαιη ακρόαση, όπως διασφαλίζεται από το άρθρο 6 παρ. 1 της Σύμβασης, το οποίο περιλαμβάνει το δικαίωμα σε αμερόληπτο δικαστήριο. Τα όρια του επιτρεπόμενου σχολίου ενδέχεται, επομένως, να μην επεκτείνονται σε δηλώσεις που είναι πιθανό να βλάψουν, σκόπιμα ή όχι, τις πιθανότητες να λάβει ένα άτομο δίκαιη δίκη.
Εν προκειμένω, το Δικαστήριο ευθυγραμμίστηκε με την εκτίμηση των εθνικών δικαστηρίων ότι τα όρια της υπεύθυνης δημοσιογραφίας έχουν ξεπεραστεί, συμπεραίνοντας ότι ο προσφεύγων στόχευε σε μια εντυπωσιακή κάλυψη του υποτιθέμενου ρόλου του ποδοσφαιρικού παράγοντα στους στημένους αγώνες και κάλεσε τους θεατές να καταλήξουν σε ένα προκαθορισμένο συμπέρασμα σχετικά με την ενοχή του.
Ειδικότερα, το ΕΔΔΑ έλαβε υπόψη του το γεγονός ότι ο προσφεύγων δεν κατέβαλε καμία προσπάθεια να προσαρμόσει τις πληροφορίες σχετικά με τους ισχυρισμούς του σε μια ευρύτερη ενημερωμένη συζήτηση για τη διερεύνηση των υποθέσεων στημένων αγώνων. Ούτε, εξάλλου, ισχυρίστηκε ότι προσπάθησε να δώσει την ευκαιρία στον ποδοσφαιρικό παράγοντα να αντιδράσει στις κατηγορίες που του απαγγέλθηκαν. Αντιθέτως, ο προσφεύγων επέτρεψε την εκτενή ανάγνωση των αρχείων των συνομιλιών που υποκλάπηκαν χωρίς να εισάγει καμία προσπάθεια εξισορρόπησης των αρνητικών απόψεων που περιέχονται σε αυτά.
Δείτε την απόφαση στην Qualex: ΕΔΔΑ προσφ. 28345/16, απόφ. της 7.5.2024