Συμβατή με το Σύνταγμα και το ενωσιακό δίκαιο έκρινε το ΣτΕ την προσωρινή απαγόρευση στην παράλληλη εξαγωγή και ενδοκοινοτική διακίνηση 75 φαρμακευτικών προϊόντων, που επιβλήθηκε με πράξη του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ) στις 22.11.2022. Με βάση το σκεπτικό του Ανώτατου Δικαστηρίου, προέχει η επαρκής κάλυψη των αναγκών των ασθενών που βρίσκονται στην Ελλάδα.
Την απόφαση έλαβε το Δ΄ Τμήμα του ΣτΕ (υπ΄ αριθμ. 2214/2023), απορρίπτοντας την αίτηση του Πανελλήνιου Συλλόγου Φαρμακοαποθηκαρίων με την οποία ζητούσε την ακύρωση της εν λόγω πράξης του προέδρου του ΕΟΦ.
Σύμφωνα με τους συμβούλους Επικρατείας «οι κάτοχοι άδειας χονδρικής πώλησης φαρμάκων, στο πλαίσιο των υποχρεώσεων δημόσιας υπηρεσίας, οφείλουν να εξασφαλίζουν κατά πάντα χρόνο τον εφοδιασμό με τα κατάλληλα φαρμακευτικά προϊόντα των φαρμακείων και των άλλων προσώπων που διαθέτουν φάρμακα στο κοινό, ώστε να καλύπτονται με επάρκεια οι ανάγκες των ασθενών που βρίσκονται στην Ελληνική επικράτεια». Και προσθέτουν: «Η εξαγωγική δραστηριότητα των οικονομικών αυτών φορέων τελεί υπό τον όρο ότι, πάντως, διασφαλίζεται η άμεση διαθεσιμότητα των φαρμάκων στην εγχώρια αγορά, με δυνατότητα πρόσβασης των ασθενών στο κατάλληλο φάρμακο, και ότι δεν δημιουργείται θεραπευτικό κενό προς βλάβη της δημόσιας υγείας».
Σε άλλο σημείο η απόφαση του ΣτΕ, αναφέρει, ότι σκοπός του ΕΟΦ είναι η προστασία της δημόσιας υγείας με την διασφάλιση επαρκούς εφοδιασμού της αγοράς με τα κατάλληλα φαρμακευτικά προϊόντα. «Είναι αρμόδιος να λαμβάνει κάθε νόμιμο και προσήκον προληπτικό ή κατασταλτικό μέτρο για τον ομαλό εφοδιασμό της αγοράς και την αποφυγή ελλείψεων, προκειμένου να αποτρέπεται ο κίνδυνος αδυναμίας πρόσβασης των ασθενών στην ενδεδειγμένη φαρμακευτική αγωγή».
Ειδικότερα, σημειώνουν οι σύμβουλοι, στον ΕΟΦ παρέχεται η δυνατότητα, κατ’ εκτίμηση των δεδομένων για τις συνθήκες εφοδιασμού της ελληνικής επικράτειας, να επιβάλλει για περιορισμένο χρονικό διάστημα απαγόρευση των εξαγωγών συγκεκριμένων προϊόντων είτε προς τρίτες χώρες είτε στο πλαίσιο της “ενδοκοινοτικής διακίνησης”.
Τα μέτρα, σύμφωνα με την απόφαση, επιβάλλονται όταν διαπιστώνεται αιτιολογημένα ότι το παράλληλο εξαγωγικό εμπόριο ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο τον σταθερό, ασφαλή και με τα απαιτούμενα ποιοτικά εχέγγυα εφοδιασμό του πληθυσμού με τα αναγκαία φάρμακα», ιδίως όταν «διαπιστώνεται θεραπευτικό κενό».
Το ΣτΕ υπογραμμίζει ότι οι διατάξεις του νόμου 1316/1983 για την οργάνωση και τις αρμοδιότητες του ΕΟΦ δεν αντίκεινται ούτε στο Σύνταγμα ούτε στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.