Στις 20.12.2023 δημοσιεύτηκε ο Νόμος 5078 (ΦΕΚ 211/Α/20-12-2023), ο οποίος ενώ αφορά στην αναμόρφωση της λειτουργίας του δεύτερου πυλώνα ασφάλισης, δηλαδή των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης, εντούτοις χαρακτηρίστηκε ως μίνι ασφαλιστικό καθώς έφερε κάποιες σημαντικές αλλαγές στο ισχύον συνταξιοδοτικό πλαίσιο λειτουργίας.
Οι αλλαγές που περιλαμβάνονται στην Ενότητα Α’ αναφέρονται στην αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου των ΤΕΑ, με στόχο την ανάπτυξη και τη θωράκιση του θεσμού της συνταξιοδοτικής αποταμίευσης και την ενίσχυση του εισοδήματος των μελλοντικών συνταξιούχων. Στην Ενότητα Β’, θεσπίζονται ρυθμίσεις για τον εξορθολογισμό της ασφαλιστικής νομοθεσίας και την αντιμετώπιση επιμέρους ζητημάτων κοινωνικοασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού ενδιαφέροντος, όπως είναι η απασχόληση συνταξιούχων, η συνταξιοδότηση με οφειλές προς τον e-ΕΦΚΑ, η καταβολή του επιδόματος προσωπικής διαφοράς, η αναμόρφωση της θεσμικού πλαισίου απονομής επικουρικών συντάξεων.
Ειδικότερα, με τις αλλαγές που προβλέπονται στο νέο νόμο:
- Ενοποιούνται και απλοποιούνται οι προϋποθέσεις απονομής επικουρικής σύνταξης. Οι ασφαλισμένοι του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ δικαιούνται μηνιαία επικουρική σύνταξη γήρατος, εφόσον έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον 15 έτη ή 4.500 ΗΑ και έχουν συνταξιοδοτηθεί για την αυτή αιτία από τον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης. Στις περιπτώσεις χορήγησης μειωμένης κύριας σύνταξης, εφαρμόζεται μείωση στο τμήμα της επικουρικής σύνταξης που αφορά χρόνο ασφάλισης έως 31.12.2014, σε ποσοστό ίσο με αυτό που επιβλήθηκε στην κύρια σύνταξη λόγω μειωμένου ορίου ηλικίας.
- Αλλάζει το θεσμικό πλαίσιο της απασχόλησης συνταξιούχων. Από 01.01.2024, οι εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχοι του e-ΕΦΚΑ που αναλαμβάνουν απασχόληση υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του Φορέα λαμβάνουν το σύνολο κύριας & επικουρικής σύνταξης που δικαιούνται. Εξαιρούνται οι απασχολούμενοι σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, οι οποίοι δεν έχουν συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας τους, για τους οποίους εξακολουθεί να ισχύει η αναστολή καταβολής της σύνταξης.
Οι απασχολούμενοι συνταξιούχοι καταβάλλουν, πέραν των ασφαλιστικών εισφορών που προβλέπονται ανά κατηγορία απασχόλησης, επιπλέον πόρο μη ανταποδοτικού χαρακτήρα.
Οι μισθωτοί και οι καταβάλλοντες εισφορές σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 39, καταβάλλουν πόρο ύψους 7,7% επί των ασφαλιστέων αποδοχών κύριας ασφάλισης για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και ύψους 2,3% επί των ασφαλιστέων αποδοχών επικουρικής ασφάλισης για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης, ο οποίος βαρύνει αποκλειστικά τον ασφαλισμένο.
Οι μη μισθωτοί καταβάλλουν πόρο ύψους 50% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και σε περίπτωση υπαγωγής και στην επικουρική ασφάλιση, ύψους 40% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης για τον Κλάδο κύριας ασφάλισης και 40% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας επικουρικής ασφάλισης για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης.
Οι μισθωτοί μηχανικοί και έμμισθοι δικηγόροι, καταβάλλουν πόρο ύψους 7,7% επί των ασφαλιστέων αποδοχών κύριας ασφάλισης για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και ύψους 40% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας επικουρικής ασφάλισης για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης, ο οποίος βαρύνει αποκλειστικά τον ασφαλισμένο.
Να σημειωθεί ότι σε περίπτωση αναστολής της καταβαλλόμενης σύνταξης δεν παρακρατείται ο σχετικός πόρος. Επίσης το συνολικό επιβαλλόμενο ποσό του πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ σε ετήσια βάση δεν μπορεί να υπερβαίνει το δωδεκαπλάσιο της εθνικής σύνταξης, όπως εκάστοτε ισχύει (4.965,12€).
- Αυξάνονται τα όρια οφειλών για συνταξιοδότηση. Οι οφειλές των μη μισθωτών μπορούν να υπερβούν τα όρια των 20.000 € / 6.000 € και μέχρι του ποσού των 30.000 € ή των 10.000 € για οφειλές προς τον π. ΟΓΑ, εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
– ο υποψήφιος συνταξιούχος έχει συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του ή εφόσον έχει χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 40 ετών, το 62ο έτος
– έχει καταβάλει εισφορές για χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 20 ετών ή 6.000 ημερών και
– οι τραπεζικές καταθέσεις του δεν ξεπερνούν το ποσό των 12.000 € ευρώ ή το ποσό των 6.000 € αν είναι οφειλέτης προς τον π. ΟΓΑ.
Στην περίπτωση αυτή, το υπερβάλλον των 20.000 € ή των 6.000 € για τον π. ΟΓΑ, ποσό οφειλής, συμψηφίζεται με το 60% του μηνιαίου ποσού των καταβαλλόμενων συντάξεων, μέχρι τον μηδενισμό του.
Το υπόλοιπο οφειλόμενο ποσό των 20.000 € ή των 6.000 € ευρώ για τον π. ΟΓΑ, παρακρατείται από τα ποσά των επόμενων συντάξεων, μετά τον μηδενισμό του υπερβάλλοντος, σε ίσες μηνιαίες δόσεις, που δεν μπορεί να είναι περισσότερες από εξήντα (60).
Για την υπαγωγή στη διάταξη αυτή απαιτείται η παροχή συγκατάθεσης από τον αιτούντα στους χρηματοδοτικούς φορείς και στην ΑΑΔΕ για κοινοποίηση στον e-ΕΦΚΑ των εγγράφων και των στοιχείων που απαιτούνται. Η συγκατάθεση συνεπάγεται την άρση του απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων και του φορολογικού απορρήτου.
Το άρθρο συνυπογράφουν:
Αφροδίτη Νιφόρου, Στέλεχος της Μονάδας Υποστήριξης της Προσωρινής Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΚΑ
Αικατερίνη Σαρακινιώτη, Προϊσταμένη Διεύθυνσης Συντονισμού και
Υποστήριξης Υπηρεσιών του e-ΕΦΚΑ
Δείτε το σχετικό Workshop: Οι συνταξιοδοτικές υποθέσεις στο επίκεντρο – Νέο Τμήμα