Η Κομισιόν πρότεινε χθες την αναθεώρηση της Οδηγίας για τα ευρωπαϊκά συμβούλια εργαζομένων, αποσκοπώντας στην περαιτέρω βελτίωση του κοινωνικού διαλόγου εντός ΕΕ.
Τα ΕΣΕ εκπροσωπούν τους Ευρωπαίους εργαζομένους σε πολυεθνικές εταιρείες και δημιουργούνται με πρωτοβουλία είτε των εργαζομένων είτε της κεντρικής διοίκησης και αποτελούν φορείς ενημέρωσης και διαβούλευσης που διασφαλίζουν τη συμμετοχή των εργαζομένων σε αποφάσεις που αφορούν διακρατικά ζητήματα. Αφορούν εταιρείες με περισσότερους από 1.000 εργαζομένους οι οποίες δραστηριοποιούνται σε τουλάχιστον δύο χώρες της ΕΕ ή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ).
Η ουσιαστική ενημέρωση των εργαζομένων και η διαβούλευση με αυτούς όσον αφορά βασικές αποφάσεις των εταιρειών μπορεί να συμβάλει στην πρόβλεψη και τη διαχείριση των αλλαγών, όπως εκείνων που σχετίζονται με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, π.χ. της αντιμετώπισης των ελλείψεων εργατικού δυναμικού ή της εισαγωγής νέων τεχνολογιών. Σε διακρατικό επίπεδο, τα ευρωπαϊκά συμβούλια εργαζομένων μπορούν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στο πλαίσιο αυτό.
Η ισχύουσα Οδηγία περιγράφει τις διαδικασίες για τη δημιουργία ΕΣΕ και για την ενημέρωση και τη διαβούλευση με αυτά σε διακρατικά θέματα. Η προτεινόμενη αναθεώρηση στοχεύει στην ενίσχυση του ρόλου των ΕΣΕ με τη διευκόλυνση της διαδικασίας σύστασής τους, την προώθηση ουσιαστικότερης ενημέρωσης και διαβούλευσης, καθώς και τη διασφάλιση ότι διαθέτουν την αναγκαία ικανότητα να εκτελούν το έργο τους. Αποσκοπεί επίσης στην ενίσχυση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων στα ΕΣΕ.
Το 2023 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε νομοθετικό ψήφισμα πρωτοβουλίας με το οποίο καλούσε την Επιτροπή να ενισχύσει τον ρόλο και τις ικανότητες των ΕΣΕ.
Αποτελεσματικότερα και αποδοτικότερα ευρωπαϊκά συμβούλια εργαζομένων
Οι κυριότερες αλλαγές που προτείνει η Επιτροπή περιλαμβάνουν:
- παροχή ίσων δικαιωμάτων στους εργαζομένους πολυεθνικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ / στον ΕΟΧ όσον αφορά το αίτημα δημιουργίας νέου ΕΣΕ: οι εξαιρέσεις από την ισχύουσα Οδηγία θα καταργηθούν, επιτρέποντας σε 5,4 εκατ. εργαζομένους σε 320 πολυεθνικές εταιρείες με προϋπάρχουσες συμφωνίες να ζητήσουν τη σύσταση ΕΣΕ.
- αποσαφήνιση του ορισμού των διακρατικών θεμάτων: διασφάλιση ότι τα ΕΣΕ συμπληρώνουν το έργο των εθνικών φορέων ενημέρωσης και διαβούλευσης και δεν υπάρχει αλληλεπικάλυψη. Απαιτείται σαφής ορισμός ώστε να καθοριστούν οι περιπτώσεις κατά τις οποίες πρέπει να ενημερώνονται τα ΕΣΕ και να ζητείται η γνώμη τους.
- διασφάλιση της έγκαιρης και ουσιαστικής διαβούλευσης με τους εργαζομένους σε πολυεθνικές εταιρείες σχετικά με ζητήματα που τους αφορούν:
- τα μέλη των ΕΣΕ θα πρέπει να λαμβάνουν αιτιολογημένη απάντηση στη γνώμη τους προτού η διοίκηση της εταιρείας λάβει απόφαση για διακρατικά θέματα.
- η διοίκηση της εταιρείας πρέπει να παρέχει αιτιολόγηση για κάθε περίπτωση όπου περιορίζεται η περαιτέρω ανταλλαγή πληροφοριών ή δεν κοινοποιούνται πληροφορίες σχετικά με διακρατικά θέματα για λόγους εμπιστευτικότητας.
- διασφάλιση ότι τα ΕΣΕ διαθέτουν τις απαραίτητες ικανότητες για να εκτελούν το έργο τους: οι συμφωνίες ΕΣΕ πρέπει να προσδιορίζουν τους οικονομικούς και υλικούς πόρους που διατίθενται, για παράδειγμα όσον αφορά τους εμπειρογνώμονες, τα δικαστικά έξοδα και την κατάρτιση.
- ενίσχυση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων: όταν πραγματοποιείται (εκ νέου) διαπραγμάτευση συμφωνίας ΕΣΕ, θα πρέπει να θεσπίζονται διατάξεις για την επίτευξη, στο μέτρο του δυνατού, ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων. Αυτό περιλαμβάνει την απαίτηση να επιδιώκεται ενεργά η ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στις ειδικές διαπραγματευτικές ομάδες, δηλαδή τις προσωρινές ομάδες εκπροσώπων των εργαζομένων που διαπραγματεύονται συμφωνία ΕΣΕ με την εταιρεία.
- βελτίωση της πρόσβασης σε μέσα έννομης προστασίας: τα κράτη μέλη πρέπει να κοινοποιούν στην Επιτροπή τον τρόπο με τον οποίο τα ΕΣΕ μπορούν να κινήσουν δικαστικές και, κατά περίπτωση, διοικητικές διαδικασίες. Τα κράτη μέλη υποχρεούνται επίσης να θεσπίσουν αποτελεσματικές, αποτρεπτικές και αναλογικές κυρώσεις για την επιβολή της οδηγίας.
Δείτε τη σχετική Έκδοση: Διαγράμματα Εργατικού Δικαίου
Δείτε το σχετικό Σεμινάριο: Εργασιακό – Το νέο τοπίο για practitioners, εργαζομένους και επιχειρήσεις (Νέο Τμήμα)