Το Συμβούλιο της Επικρατείας με πρόσφατη απόφαση ακύρωσε την ανάκληση διορισμού τριών Αντιδημάρχων οι οποίοι απομακρύνθηκαν από τα καθήκοντά τους με πλημμελή αιτιολογία εκ μέρους του Δημάρχου (ΣτΕ 2294/2023)
Πιο συγκεκριμένα, όπως επεσήμανε το Συμβούλιο της Επικρατείας, το δήμαρχο επικουρούν οι αντιδήμαρχοι. Αντιδήμαρχοι είναι οι σύμβουλοι που ορίζει ο δήμαρχος και στους οποίους μεταβιβάζει την άσκηση αρμοδιοτήτων καθ’ ύλην και κατά τόπο. Η θητεία των αντιδημάρχων δεν μπορεί να είναι μικρότερη του ενός έτους. Η ανάκληση του αντιδημάρχου είναι δυνατή μετά την πάροδο έξι μηνών από τον ορισμό του, με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση του δημάρχου. Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νόμου αυτού στο αντίστοιχο άρθρο, «η ανάκληση του διορισμού του αντιδημάρχου επιτρέπεται κατόπιν ειδικώς αιτιολογημένης απόφασης για λόγους πλημμελούς άσκησης των καθηκόντων του». Από τη διάταξη αυτή συνάγεται ότι η απόφαση του δημάρχου με την οποία αντικαθίσταται αντιδήμαρχος πριν τη λήξη της θητείας του πρέπει να είναι αιτιολογημένη. Η αιτιολογία της απόφασης του δημάρχου περί αντικατάστασης του αντιδημάρχου πρέπει να υπάρχει στο σώμα της απόφασης, μπορεί δε να προκύπτει και από τα στοιχεία του φακέλου. Περαιτέρω, η αιτιολογία πρέπει να αφορά την πλημμελή άσκηση των καθηκόντων που έχουν ανατεθεί στον αντιδήμαρχο με αναφορά σε συγκεκριμένα πραγματικά δεδομένα και στοιχεία, τα οποία δικαιολογούν την πρόωρη λήξη της θητείας του αντιδημάρχου.
Εξάλλου, όπως έχει κριθεί και για όμοιου περιεχομένου διάταξη ως λόγος που δικαιολογεί την ανάκληση του αντιδημάρχου νοείται όχι μόνο η συμπεριφορά του συγκεκριμένου αντιδημάρχου κατά την άσκηση των καθηκόντων του αλλά και κάθε άλλος λόγος που μπορεί κατά την -ανέλεγκτη ακυρωτικά- ουσιαστική κρίση του δημάρχου να καθιστά το μέλος αυτό ακατάλληλο για την άσκηση των νόμιμων καθηκόντων του. Σε κάθε, όμως, περίπτωση, με την απόφαση αυτή πρέπει να γίνεται επίκληση σε συγκεκριμένα περιστατικά και γεγονότα, η φύση των οποίων δικαιολογεί την ανάκληση του συγκεκριμένου προσώπου από το αξίωμα του αντιδημάρχου.
Η κρίση του Συμβουλίου της Επικρατείας
Σύμφωνα με τα παραπάνω, στην συγκεκριμένη περίπτωση, ο Δήμαρχος προέβη στην ανάκληση των αιτούντων από το αξίωμα του αντιδημάρχου αποδίδοντας σε αυτούς υπαίτια συμπεριφορά που τους καθιστά κατά την άποψή του, ακατάλληλους για την άσκηση των νόμιμων καθηκόντων τους, χωρίς όμως να τεκμηριώνει τις αιτιάσεις αυτές με την επίκληση συγκεκριμένων περιστατικών, τα οποία ενόψει της φύσης τους και της σοβαρότητας των συνεπειών τους θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν την ανάκληση αυτών από το αξίωμα του αντιδημάρχου.
Ειδικότερα, ο Δήμαρχος, ενώ αναφέρει ως λόγο ανάκλησης ότι οι αιτούντες επέδειξαν «διοικητική συμπεριφορά» αντίθετη προς τις «αρχές και τις θέσεις της δημοτικής Αρχής», ή ότι διαπιστώθηκε «σοβαρότατο θέμα παντελούς έλλειψης διάθεσης συνεργασίας [των αιτούντων] με το Δήμαρχο», δεν επικαλείται συγκεκριμένα περιστατικά από τα οποία να προκύπτει η υπαίτια συμπεριφορά των αιτούντων ή ποιες ήταν οι συνέπειες για τη λειτουργία του Δήμου. Η ίδια αοριστία χαρακτηρίζει την αιτίαση ότι από την άρνηση των αιτούντων να παραιτηθούν του αξιώματος του αντιδημάρχου παρουσιάζονται «φαινόμενα δυσλειτουργίας στο έργο της Δημοτικής Αρχής» καθώς και τη διαπίστωση ότι οι αιτούντες είχαν διαφοροποιηθεί «έμπρακτα» από τις επιλογές του Δημάρχου σε ζητήματα «καθοριστικής σημασίας για τα συμφέροντα και την εύρυθμη λειτουργία του Δήμου», ως προς τις οποίες επίσης δεν περιγράφονται οι επιπτώσεις στη διοίκηση του Δήμου.
Εξάλλου, όσον αφορά την επιστολή την οποία απηύθυναν οι αιτούντες μέσω της ηλεκτρονικής διεύθυνσης (και όχι δημόσια) προς τον Δήμαρχο, σε καμία περίπτωση από όσα διαλαμβάνονται σε αυτή δεν συνάγεται ότι έχει υβριστικό ή απαξιωτικό χαρακτήρα ή ότι περιέχει συκοφαντικούς ισχυρισμούς σε βάρος του Δημάρχου, έτσι ώστε να δικαιολογείται από το περιεχόμενο αυτής η ανάκληση των αιτούντων από το αξίωμα του Αντιδημάρχου.
Κατόπιν τούτων, το ΣτΕ ακύρωσε τη βασική απόφαση ανάκλησης σύμφωνα με την οποία οι τρεις αντιδήμαρχοι απομακρύνθηκαν από τα καθήκοντά τους, καθώς και την απόφαση του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης διότι πλημμελώς κρίθηκε με αυτή ότι η προσβαλλόμενη πράξη είναι νομίμως αιτιολογημένη.
Δείτε την απόφαση στη Qualex: ΣτΕ 2294/2023