Με απλά λόγια, η δέουσα επιμέλεια είναι ο τρόπος με τον οποίο μια οικονομική οντότητα κατανοεί, διαχειρίζεται και επικοινωνεί τους επιχειρηματικούς κινδύνους.
Η νέα οδηγία για τη δέουσα επιμέλεια όσον αφορά την εταιρική βιωσιμότητα, η οποία συνομολογήθηκε ανεπίσημα από τους συννομοθέτες της ΕΕ την Πέμπτη, ορίζει σημαντικές υποχρεώσεις για τις εταιρείες. Πιο συγκεκριμένα, οι εταιρείες είναι υποχρεωμένες να μετριάσουν τις αρνητικές επιπτώσεις τους στα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον.
Μάλιστα, θα πρέπει συγκεκριμένες εταιρείες να ενσωματώσουν τη λεγόμενη δέουσα επιμέλεια στο πλαίσιο των ευρύτερων στρατηγικών λήψης αποφάσεων καθώς και στον κώδικα δεοντολογίας τους. Οι επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένου του χρηματοπιστωτικού τομέα, θα πρέπει να υιοθετήσουν ένα σχέδιο που θα διασφαλίζει ότι το επιχειρηματικό τους μοντέλο συμμορφώνεται με τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στον 1,5°C. Οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν επίσης ότι η διοίκηση των εταιρειών με περισσότερους από 1.000 εργαζόμενους θα λάβει οικονομικά οφέλη για την εφαρμογή του σχεδίου.
Κανόνες που θα εφαρμόζονται σε μεγάλες εταιρείες
Η νομοθεσία θα ισχύει για τις εταιρείες της ΕΕ και τις μητρικές εταιρείες άνω των 500 εργαζομένων και με παγκόσμιο κύκλο εργασιών άνω των 150 εκατομμυρίων ευρώ. Οι υποχρεώσεις θα ισχύουν επίσης για εταιρείες που απασχολούν περισσότερους από 250 εργαζομένους και έχουν κύκλο εργασιών άνω των 40 εκατομμυρίων ευρώ, εάν παράγονται τουλάχιστον 20 εκατομμύρια σε έναν από τους ακόλουθους τομείς: μεταποίηση και χονδρικό εμπόριο κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, ειδών ένδυσης και υπόδησης, γεωργία, συμπεριλαμβανομένης της δασοκομίας και της αλιείας, παραγωγή τροφίμων και εμπόριο πρώτων γεωργικών υλών, εξόρυξη και χονδρικό εμπόριο ορυκτών πόρων ή κατασκευή συναφών προϊόντων. Θα εφαρμόζεται παράλληλα σε εταιρείες εκτός ΕΕ και μητρικές εταιρείες με ισοδύναμο κύκλο εργασιών στην ΕΕ.
Πύλη πληροφόρησης για επιχειρήσεις
Οι ευρωβουλευτές κατέληξαν ότι οι επιχειρήσεις θα πρέπει να συνεργαστούν ουσιαστικά με όσους επηρεάζονται από τις ενέργειές τους, να θεσπίσουν έναν μηχανισμό καταγγελιών, να επικοινωνούν σχετικά με τις πολιτικές δέουσας επιμέλειας και να παρακολουθούν τακτικά την αποτελεσματικότητά του. Οι ευρωβουλευτές συμφώνησαν επίσης ότι οι κυβερνήσεις της ΕΕ θα πρέπει να δημιουργήσουν πρακτικές πύλες, αφιερωμένες στις υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας των εταιρειών, οι οποίες θα παρέχουν πληροφορίες σχετικά με το περιεχόμενο και τα κριτήρια, τη σχετική καθοδήγηση της Επιτροπής και πληροφορίες για τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Κυρώσεις και εποπτεία
Κάθε χώρα της ΕΕ θα ορίσει μια εποπτική αρχή για να παρακολουθεί κατά πόσον οι επιχειρήσεις συμμορφώνονται με αυτές τις υποχρεώσεις. Οι φορείς αυτοί θα ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές και θα συνεργάζονται σε επίπεδο ΕΕ στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Δικτύου Εποπτικών Αρχών που έχει συσταθεί από την Επιτροπή. Θα είναι σε θέση να ξεκινήσουν επιθεωρήσεις και έρευνες και να επιβάλουν κυρώσεις σε μη συμμορφούμενες εταιρείες, επιβάλλοντας πρόστιμα έως και 5% του καθαρού παγκόσμιου κύκλου εργασιών τους.
Οι ευρωβουλευτές διαπραγματεύτηκαν ότι οι εταιρείες θα είναι υπεύθυνες για την παραβίαση των υποχρεώσεών τους δέουσας επιμέλειας και τα θύματά τους θα έχουν το δικαίωμα αποζημίωσης για ζημίες. Για να παρακινήσουν τις εταιρείες, οι ευρωβουλευτές διασφάλισαν τελικά ότι η συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέρος των κριτηρίων ανάθεσης για δημόσιες συμβάσεις και συμβάσεις παραχώρησης.
Επόμενα βήματα
Το συμφωνηθέν σχέδιο νόμου απαιτεί επίσημη έγκριση από την Επιτροπή Νομικών Θεμάτων και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο σύνολό του, καθώς και από το Συμβούλιο (κυβερνήσεις της ΕΕ) προτού τεθεί σε ισχύ.
Δείτε το σχετικό Σεμινάριο: ESG – Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Κριτήρια Αξιολόγησης Εταιρικής Βιωσιμότητας
Δείτε τη σχετική Αρθρογραφία στη Qualex: ESG / Sustainability reporting and assurance